Μία διατροφολόγος εξηγεί γιατί μεγαλώνει το παιδί της ως vegan – Lifo Podcast με την Άννα Κ.
άκουσε το podcast το εδώ
Παρακάτω ακολουθεί, κατά προσέγγιση, το ηχητικό περιεχόμενο του Lifo podcast μας με την Άννα Κόκoρη. Συζητήσαμε για τη vegan διατροφή και τρόπο ζωής, για τα οφέλη του βιγκανισμού και για τους μύθους που υπάρχουν γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Την ευχαριστώ θερμά για το βήμα που μου έδωσε.
Α. Σήμερα είμαστε μαζί με τη Σοφία Κανέλλου, διατροφολόγο διαιτολόγο, με την οποία θα μιλήσουμε για τη vegan διατροφή, για το vegan τρόπο ζωή και για το πώς είναι να μεγαλώνεις και να κυοφορείς παιδί όντας vegan.
Α. Γεια σου Σοφία!
Σ. Γεια σου Άννα!
Α. Καλησπέρα, τί κάνεις;
Σ. Καλά είμαι, μία χαρά.
Α. Πού σε πετυχαίνω; Είσαι σπίτι;
Σ. Ναι, είμαστε σπίτι με τα παιδιά.
Α. Πόσα παιδιά έχεις;
Σ. Έχω δύο.
Α. Σοφία θα ήθελα να μάθω πολλά πράγματα. Πρώτα από όλα, είσαι διατροφολόγος-διαιτολόγος σωστά; Και vegan; Δεν είναι αρκετά ιδιαίτερο και κάπως…Πώς να το πω;…Περιοριστικό αυτό;
Σ. Σίγουρα όχι και ούτε ιδιαίτερο θα το έλεγα. Εάν γνωρίζει κάποιος καλά τη βιβλιογραφία, μία σωστά σχεδιασμένη vegan διατροφή μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε όλα τα στάδια της ζωής. Είναι μία ισορροπημένη διατροφή και μένοντας στην Ελλάδα, όπου τα περισσότερα πιάτα είναι, εκ των πραγμάτων, χορτοφαγικά, δεν είναι καθόλου δύσκολο.
Α. Αλήθεια; Είναι τα περισσότερα πιάτα vegan;
Σ. Αν σκεφτείς τα όσπρια στην ελληνική κουζίνα, τα λαδερά φαγητά όπως τα φασολάκια, το μπριάμ, το ιμάμ, κι όλα τα λαχανικά που βρίσκονται καθημερινά στο τραπέζι, ακόμα και των κρεατοφάγων. Είναι εύκολο να επιλέξουμε vegan φαγητά.
Α. Ναι, όντως, είναι αρκετά πιο εύκολο να ακολουθήσεις μία vegan διατροφή. ‘Ομως, στο ελληνικό τραπέζι κυριαρχεί, επίσης, το κρέας, το παϊδάκι, το κοτόπουλο, το αρνί, η φέτα, τα αυγά. Δηλαδή, πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να τα αποκλείσει από τη διατροφή του και να αποκτήσει νέες συνήθειες; Δεν είναι δύσκολο αυτό;
Επίσης είπες για τη βιβλιογραφία, δεν πρέπει να κάτσεις να ψάξεις, να μελετήσεις, να αφιερώσεις χρόνο; Κάτι το οποίο δεν νομίζω να το έχουμε όλοι αυτή την περίοδο στη ζωή μας. Θέλει αρκετό ψάξιμο.
Σ. Να απαντήσω στο πρώτο σου ερώτημα. Για μερικούς ανθρώπους είναι δύσκολο, για άλλους δεν είναι καθόλου. Άλλωστε ακόμα και για αυτούς που έχουν συνηθίσει να τρώνε κάθε μέρα τυρί φέτα μαζί με το φαγητό τους, υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές, πλέον, στο εμπόριο. Η αλήθεια είναι ότι μας έχει βοηθήσει πολύ η vegan friendly αγορά.
Θα δεις στο σουπερ μαρκετ πολλά υποκατάστατα γαλακτοκομικών, υποκατάστατα κρέατος, burger, κεφτεδάκια. Υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία από τέτοιου είδους προϊόντα. Οπότε ακόμα και για αυτούς που είναι λάτρεις του κρέατος και των γαλακτοκομικών νομίζω ότι μπορούν να βρουν μία εναλλακτική αντάξια της γεύσης των ζωικών έτσι ώστε να μην χρησιμοποιήσουν βία στο τραπέζι τους.
Κατά δεύτερον, ρώτησες εάν χρειάζεται να ψάξει κάποιος αρκετά. Κοίταξε, εάν βγάλεις όλα τα ζωικά από τη διατροφή σου όντας κρεατοφάγος, αν καταναλώνεις κάθε μέρα κρέας και γαλακτοκομικά και δεν τα αντικαταστήσεις με κάτι άλλο, σίγουρα μπορεί να προκύψουν κάποιες ελλείψεις. Καλό είναι να δεις πρώτα πως είναι μία ισορροπημένη vegan διατροφή και μετά να την ακολουθήσεις. Οπότε ένας ειδικός πάνω σε αυτό το κομμάτι, μπορεί να βοηθήσει. Διαφορετικά, η πληροφορία είναι παντού διασπαρμένη στο internet πλέον, με καλό φιλτράρισμα.
Πλήρες online σεμινάριο για τη vegan διατροφή σε προνομιακή τιμή!
Α. Σίγουρα σε όλα χρειάζεται να κάνουμε καλό φιλτράρισμα, ειδικά στη διατροφή που σχετίζεται με την υγεία μας. Γενικά, υπάρχει μία παραπληροφόρηση. Εγώ, παραδείγματος χάριν, έχω δοκιμάσει να γίνω vegan με παταγώδη αποτυχία. Δεν ήξερα και δεν μπορούσα να καταλάβω τι συνδυασμούς έκανα, είχα ελλείψεις μετά από λίγο καιρό, σε βιταμίνες, ένιωθα να μου λείπουν γεύσεις, δηλαδή δεν πήγε καλά και το είδα στην πράξη. Θέλει προσοχή, θέλει μέθοδο απέναντι στο φαγητό, να προσέχεις τι τρως. Δεν γίνεται να τρως μόνο ξηρούς καρπούς, φρούτα, ψωμί και μαρούλια. Εγώ αυτό έκανα. Δεν είχα μία καθοδήγηση.
Σ. Αυτά, σίγουρα, δεν αποτελούν μία ισορροπημένη vegan διατροφή. Παρόλα αυτά, να σε ενημερώσω πως στους κρεατοφάγους παρατηρούνται οι περισσότερες ελλείψεις καθότι τρώνε λιγότερα λαχανικά ή φρούτα, τρώνε λιγότερες υγιεινές τροφές οπότε οι περισσότερες ασθένειες και ελλείψεις φαίνονται σε όσους ακολουθούν μία δυτικού τύπου διατροφή. Έτσι, όταν έχεις μία σωστά σχεδιασμένη και ισορροπημένη vegan διατροφή, σίγουρα δεν κινδυνεύεις από ελλείψεις αλλά ωφελείς και την υγεία σου και τη μακροβιότητα σου.
Α. Τί ισχύει για τη βιταμίνη Β12;
Σ. Η βιταμίνη Β12, πλέον, χορηγείται υποχρεωτικά στις ζωοτροφές. Οπότε αν τρως κρέας ή ζωικά προϊόντα λαμβάνεις το συμπλήρωμα από εκεί ή, αν δεν καταναλώνεις ζωικές τροφές, μπορείς να πάρεις ένα συμπλήρωμα καλής ποιότητας.
Α. Ας συζητήσουμε το κομμάτι με τα συμπληρώματα. Αντί να λαμβάνεις τις βιταμίνες από το φαγητό, θα αναγκαστείς να τις παίρνεις σε κάποιο σκεύασμα. Βέβαια, μετά υπάρχει όλο το ηθικό κομμάτι όπου προτιμώ να λάβω απλά ένα σκεύασμα…
Σ. Υπάρχουν και ενισχυμένα με Β12 τρόφιμα στην αγορά οπότε μπορείς να καλύψεις και με αυτό τον τρόπο τις ανάγκες σου.
Α. Άρα υπάρχει κάποιο vegan τρόφιμο με Β12 μέσα;
Σ. Ναι, για παράδειγμα, η ενισχυμένη διατροφική μαγιά που χρησιμοποιείται στη διατροφή και δίνει και extra γεύση στα φαγητά. Υπάρχουν, επίσης, ορισμένα φυτικά τυριά, φυτικά γάλατα που ενισχύονται με Β12.
Α. Στο γραφείο σου τί πελάτες έρχονται; Έρχονται vegans ή κρεατοφάγοι; Άνθρωποι που θέλουν να αλλάξουν τη διατροφή τους;
Σ. Κατά κύριο λόγο, ερχονται άνθρωποι οι οποίοι θέλουν να ακολουθήσουν ένα vegan τρόπο ζωής. Παρόλα αυτά, έχω και ανθρώπους που ακολουθούν μία συμβατική διατροφή δυτικού τύπου αλλά, σιγά σιγά, καταλαβαίνουν την ανάγκη να μειώσουν ή και να κόψουν τα ζωικά. Οπότε το 95%, θα έλεγα, των ανθρώπων που έρχονται στο γραφείο μου ακολουθούν μία vegan διατροφή τελικά.
Α. Άρα έρχονται και είναι, ήδη, vegan. Έρχονται και σου ζητούν μία διατροφή βασισμένη πάνω σε αυτό, δεν έρχονται για να κάνουν τη μετάβαση.
Σ. Αρκετές φορές είναι, ήδη, vegan. Τις περισσότερες φορές, όμως, θέλουν να γίνουν. Δηλαδή, είτε είναι vegetarians, είτε είναι κρεατοφάγοι, θέλουν να κάνουν τη μετάβαση και για αυτό απευθύνονται σε εμένα.
Α. Ωραία! Αν έρθω εγώ, ας πούμε, και σου πω πως θέλω να συνεχίσω να τρώω κοτόπουλο, αυγά ή τυρί, θα με βοηθήσεις με τη διατροφή μου; Θα ασχοληθείς μαζί μου; Ή θα μου πεις πως δεν με αναλαμβάνεις γιατί δεν συμφωνείς μαζί μου;
Σ. Εννοείται θα ασχοληθώ! Όλοι έχουν δικαίωμα να αλλάξουν διατροφή! Σίγουρα, η δουλειά μου είναι να σε προστατέψω. Καταρχήν από την υπερβολική κατανάλωση κρέατος αλλά εάν η δική σου επιλογή είναι να συνεχίσεις να τρως, εννοείται πως θα μιλήσουμε για το ποιο είναι το ασφαλές όριο για την υγεία σου. Μετά, μπορούμε να κάνουμε συζητήσεις, εάν είσαι και εσύ θετική.
Α. Άρα θα κάνεις και συζητήσεις πάνω σε αυτό το κομμάτι;
Σ. Κοίταξε, όντας εγώ η ίδια vegan, γνωρίζω πως έχει και ένα ηθικό κομμάτι πίσω από την υγεία. Σίγουρα το να καταναλώνεις περισσότερα φυτικά τρόφιμα και λιγότερα ζωικά ωφελεί την υγεία σου, σε κάθε περίπτωση. Παρόλα αυτά, το να μην έχεις καθόλου ζωικά στο πιάτο σου είναι ένα ηθικό κομμάτι που μπορούμε να το συζητήσουμε.
Α. Θα με ενδιέφερε να μάθω πότε έγινες vegan και πώς το αποφάσισες.
Σ. Δεν θυμάμαι κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία που έγινα vegan γιατί έγινε πολύ σταδιακά. Άλλωστε για εμένα ο όρος vegan είναι περισσότερο η προσπάθεια στο να γίνεις vegan και εξακολουθώ να προσπαθώ να κρατήσω αυτή τη φιλοσοφία τη ζωή μου γιατί είναι πολυπαραγοντικό. Δεν είναι μόνο η διατροφή. Εντάξει, στο κομμάτι της τροφής, είναι πολύ εύκολο να βγάλεις τα ζωικά. Αν και βρίσκεις κρυμμένα ζωικά, πάρα πολλές φορές, εκεί που δεν το περιμένεις. Όμως, προσπαθείς συνεχώς να εξελίσσεις τις γνώσεις σου και να αποβάλλεις τη βία σε κάθε επίπεδο.
Εγώ έγινα χορτοφάγος, θυμάμαι, όταν ξεκίνησα τις σπουδές μου, το 2005, και από τότε άρχισα, σταδιακά, να ενημερώνομαι παραπάνω και να κόβω τα ζωικά τόσο από τη διατροφή αλλά και από τον τρόπο ζωής μου, γενικά.
Α. Δηλαδή, είναι και θέμα μόδας, ρουχισμού, χρήση πλαστικού. Φαντάζομαι σε ότι έχει να κάνει με το περιβάλλον. Όταν θέλουμε κάτι να αλλάξει μαζικά και να είναι η νέα μας πραγματικότητα, θεωρώ, ότι είναι πολύ βοηθητικό και καλό να γίνεται μόδα πρώτα, να μπορέσει να γίνει mainstream, να το κάνει ο πιο απλός κόσμος, να μην είναι προσιτό μόνο σε όσους έχουν τις εξειδικευμένες γνώσεις και τα εργαλεία. Οπότε ο βιγκανισμός είναι ένα από αυτά που γίνονται μόδα, σιγά σιγά, και όλο και περισσότεροι ονομάζουν τον εαυτό τους vegan. Από την άλλη, στην ελληνική κοινωνία που ζούμε υπάρχουν πολλοί που είτε δεν το γνωρίζουν σαν κίνημα είτε είναι αντίθετοι. Έχω ακούσει και αυτούς που θα μιλήσουν για “ένα απλό κόλλημα” ή θα σκεφτούν πως οι vegans είναι άνθρωποι που δεν έχουν με τί να ασχοληθούν. Θα σκεφτούν τα πράγματα πιο απλά. Δεν θεωρώ πως δεν έχουν ηθική οι κρεατοφάγοι, πως κάνουν κακό στα κατοικίδια τους. Είναι ο αντίλογος.
Σ. Ναι γιατί δεν έχουν κάνει τη σύνδεση. Προσωπικά, δεν συμφωνώ πως αποτελεί μόδα ο βιγκανισμός. Είναι μία αλλαγή συνειδητότητας. Η πληροφορία είναι τόσο διεσπαρμένη, πλέον, και τόσο ευκόλως προσβάσιμη οπότε είναι πάρα πολύ εύκολο να δεις μπροστά σου το γιατί δεν τρώμε, τελικά, κοτόπουλο. Ή μήπως το χοιρινό είναι σαν το σκυλάκι μου. Άρα, ο άλλος που θα κάνει τη σύνδεση και θα δει πως το χοιρινό είναι ένα γουρουνάκι, όταν θα παει στο σουβλατζίδικο να παραγγείλει γύρο χοιρινό δεν θα είναι ένα κομμάτι, ένα προϊόν πάνω σε μία σούβλα, αλλά εκεί θα δει ένα ζωντανό πλάσμα το οποίο υπέφερε για να σουβλιστεί. Κατάλαβες; Εκεί έρχονται άλλα πράγματα στο μυαλό σου και δεν σου φαίνεται δύσκολο να το κόψεις ή να το αποβάλλεις από την καθημερινότητά σου και από τον τρόπο ζωής σου. Σιγά σιγά, πιστεύω, ότι ο βιγκανισμός έρχεται να φωλιάσει στην καρδιά σου.
Εγώ, μέχρι πριν λίγα χρόνια, είχα δερμάτινα παπούτσια, φορούσα κραγιόν τα οποία είχαν μέσα ζωικά συστατικά. Το δέρμα είναι εύκολο να το σκεφτείς, αλλά για τα καλλυντικά χρειάζεται να σου έρθει αυτή η πληροφορία τόσο για να μην τα χρησιμοποιήσεις ή αλλά και για τις εναλλακτικές που υπάρχουν. Δεν χρειάζεται να κοπιάσεις πάρα πολύ για αυτό.
Α. Ναι δίκιο έχεις. Κάνοντας λίγο τον αντίλογο, καταλαβαίνεις, θέλω να σε ρωτήσω τί γίνεται με κάποιους ιατρούς ή επιστήμονες οι οποίοι θα σου προτείνουν να καταναλώσεις κόκκινο κρέας εάν έχεις χαμηλά επίπεδα σιδήρου. Θα σε πάνε με την πεπατημένη.
Σ. Δεν φαίνεται πως η κατανάλωση κόκκινου κρέατος αυξάνει τα επίπεδα σιδήρου. Δεν υπάρχει καμία έρευνα σχετική.
Α. Σαν διατροφολόγος καλά κάνεις και μας ενημερώνεις. Οι μανάδες αυτό γνωρίζουν. Ή το γάλα…”Να πιεις γάλα για να ψηλώσεις και να μεγαλώσεις!”.
Σ. Κοίταξε, από τη δική μου εμπειρία, πριν γίνω διαιτολόγος, όταν ήμουν φοιτήτρια ακόμη, είχα χαμηλό σίδηρο. Όταν αποφάσισα να κόψω το κρέας ξεκίνησα να διαβάζω αρκετά, ήμουν πολύ μέσα σε αυτό, ήθελα να δω εάν θα αλλάξουν και οι τιμές μου. Οπότε έκανα τα πάντα για αυτό, καταλήγοντας να έχω υπερσιδήρωση. Τώρα, αλλά και στην εγκυμοσύνη μου, έχω αρκετά υψηλό σίδηρο και αρκετά υψηλή φερριτίνη γιατί προσπαθώ για αυτό.
Αλλά, φαίνεται πως όντας χορτοφάγος αυξάνεται και η απορρόφηση του σιδήρου στον οργανισμό σου άρα δεν χρειάζεται να καταναλώνεις υπέρογκες ποσότητες σπανακιού ή τρεις κατσαρόλες φακές την ημέρα για να καλύψεις τις ανάγκες σου. Ο οργανισμός σου είναι πάνσοφος και ξέρει να απορροφήσει τις κατάλληλες ποσότητες.
Το ίδιο ισχύει και με όλα τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά. Οι έρευνες είναι πάμπολλες πως μία σωστά σχεδιασμένη διατροφή μπορεί να καλύψει τις ανάγκες μας.
Α. Να σε ρωτήσω και μία προσωπική ερώτηση σχετικά με το σίδηρο, μίας που είσαι διατροφολόγος. Καφέ κάνει να πίνουμε;
Σ. Ναι, αρκεί να είναι με μέτρο και αν δεν κάνεις ομοιοπαθητική.
Α. Κάνεις ομοιοπαθητική;
Σ. Ενίοτε, δοκιμάζω.
Α. Ωραία! Εγώ έχω κάνει βελονισμό στο παρελθόν, μου άρεσε πολύ και με βοήθησε λόγω του stress κι άλλων θεμάτων που είχα.
Σ. Εγώ, προσωπικά, απέκτησα βελονοφοβία έκτοτε. Είναι τί ταιριάζει στον καθένα.
Α. Η διατροφή θα λέγαμε πως είναι:” Τί ταιριάζει στον καθένα”;
Σ. Βέβαια! Εγώ, ας πούμε, λατρεύω τα burgers. Άλλος μπορεί να λατρεύει τις πίτες…άλλος το μαρούλι! Εννοείται πως βασίζεσαι στις προτιμήσεις του καθενός.
Α. Τότε, γιατί λέμε: “Μία ισορροπημένη διατροφή”;
Σ. Γιατί έχεις πολύ μεγάλη ποικιλία. Οι τροφές είναι άπειρες. Ευτυχώς, έχουμε πρόσβαση σε πάρα πολλές τροφές. (Α: Ναι, είμαστε πολύ τυχεροί.) Και οι συνδυασμοί τους είναι άπειροι αλλά και οι μορφές. Δηλαδή, φακές μπορείς να φας σε σούπα, σε ένα φακόρυζο, σαν κεφτεδάκια, σαν πίτα με το αλεύρι τους…μπορείς να κάνεις 1002 πράγματα με ένα τρόφιμο!
Α. Επίσης, τώρα που ανοίγουν όλο και περισσότερα vegan μαγαζιά βλέπουμε τόση ποικιλία! Υπάρχουν σαλάμια και κρέατα από ξηρούς καρπούς, ομελέτα χωρίς αβγά. Βλέπεις τόσα πολλά πιάτα, είναι πολύ ευφάνταστη κουζίνα!
Σ. Πράγματι, γιατί έχεις πάρα πολλά υλικά να χρησιμοποιήσεις.
Α. Πώς διατηρείς ένα υγιές βάρος όντας vegan; Υπάρχει η περίπτωση να πάρεις βάρος γιατί καταναλώνεις πολύ υδατάνθρακα ή και να χάσεις, καταναλώνοντας μόνο λαχανικά. Αναφέρομαι σε έναν μέσο άνθρωπο ο οποίος δεν γνωρίζει τόσα γύρω από το κομμάτι της διατροφής.
Σ. Δεν τρέφεσαι μόνο με λαχανικά. Έχεις λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ακατέργαστα δημητριακά, ξηρούς καρπούς και τα βούτυρά τους. Υπάρχουν πολλές τροφές που μπορείς να εντάξεις. Ανάλογα με το σωματότυπο και τις ανάγκες του καθενός φτιάχνεις και αντίστοιχο πρόγραμμα.
Α. Και διατηρείς ένα υγιές βάρος, εφόσον είναι ισορροπημένη η διατροφή σου.
Σ. Φαίνεται πως οι vegans και οι vegetarians συντηρούν, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ένα υγιές βάρος σε σύγκριση με αυτούς που κάνουν μία κρεοφαγική διατροφή ή κάνουν υπερπρωτεινικές δίαιτες. Να σημειωθεί πως μπορείς να κάνεις πρωτεινική δίαιτα όντας vegan.
Α. Από πού την παίρνεις την πρωτεΐνη;
Σ. Την πρωτείνη τη βρίσκεις σε όλες τις ομάδες τροφίμων, εκτός από τα φρούτα, σε διαφορετικές αναλογίες. Κάνοντας, λοιπόν, συνδυασμούς αυτών μπορείς να καλύψεις τις ανάγκες σου σε πρωτεΐνη… και να τις υπερκαλύψεις, αν χρειαστεί.
Α. Παραδείγματος χάριν, ξέρω πως το μπρόκολο έχει αρκετή πρωτεΐνη. Ποια άλλα;
Σ. Από τα λαχανικά, το μπρόκολο έχει αρκετή. Γενικά, τα όσπρια έχουν πολύ καλή περιεκτικότητα.
Α. Εσένα, Σοφία, ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό;
Σ. Το αγαπημένο μου φαγητό, όπως είπα και νωρίτερα, είναι τα burgers. Φτιάχνω πολύ συχνά μπιφτέκια από όσπρια ή από μανιτάρια και τα βάζω σε ψωμάκια. Μου αρέσει πολύ αυτό!
Α. Πώς αποφάσισες να συνδυάσεις τον βιγκανισμό με τη διατροφολογία;
Σ. Πριν τη σχολή, είχα ολοκληρώσει μία σχολή ορειβασίας και αναρρίχησης. Εκεί ήτανε μία μοναδική χορτοφάγος, τότε, εκείνα τα χρόνια, και μου τράβηξε το ενδιαφέρον. Ξέρεις, ήμουν 18 χρονών παιδάκι και μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση πόση δυναμική είχε αυτή η κοπέλα, με επηρέασε. Ήθελα και εγώ να το δοκιμάσω.
Το δοκίμασα, τελικά, όντας φοιτήτρια. Αποφάσισα να κάνω εργασίες πάνω σε αυτό το θέμα και να γίνω το πειραματόζωο. Έτσι το συνδύασα κάπως, σιγά σιγά.
Α. Σκέφτηκες ποτέ πως ο βιγκανισμός μπορεί να ξενίσει τον άλλο και να μην έρθει να σε συμβουλευτεί ως διαιτολόγο; Πώς πρέπει να είναι αποκλειστικά vegan; Ίσως να σε περιορίζει;
Σ. Ίσα ίσα, θα έλεγα το αντίθετο, έχοντας και την εξειδίκευση με το μεταπτυχιακό πάνω στις χορτοφαγικές διατροφές. Κοίταξε, η αλήθεια είναι ότι η μητέρα μου κρατούσε αυτόν τον ενδοιασμό. Έλεγε: “Παιδάκι μου,ποιος θα έρθει σε σένα;”, “Πού θα βρεις κόσμο;”. Φαίνεται, όμως, να ισχύει το αντίθετο. Είναι τόσο αυξανόμενος ο πληθυσμός των χορτοφάγων και των vegans όπου, πραγματικά, χρειάζομαι βοήθεια.
A. Έρχονται περισσότερο άνδρες ή γυναίκες στο γραφείο σου;
Σ. Πιο πολύ, έρχονται γυναίκες, παρόλα αυτά δεν είναι λίγοι και οι άνδρες ή εκείνοι που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας και στρέφονται στο βιγκανισμό.
Α. Σοφία, σαν γυναίκα που έχεις κυοφορήσει δύο φορές, πώς είναι να είσαι εγκυμονούσα, μητέρα και vegan; Εκεί θα πέσουν όλοι “να σε φάνε”. Εγώ πιστεύω πως αυτό γίνεται, δεν γνωρίζω στη δική σου περίπτωση τί έγινε. Θα σου προτείνουν να φάει κρέας το παιδί για να μεγαλώσει, να πιει γάλα για τα κόκκαλα του. Εμείς αυτά ξέρουμε από τις γιαγιάδες μας και τα λέμε και στους άλλους, είμαστε τελείως ανειδίκευτοι. Εσύ, λοιπόν, που είσαι και ειδικός και το έχεις περάσει, πώς είναι;
Σ. Πέρασα δύο τέλειες εγκυμοσύνες και δύο τέλειες λοχείες, εάν ρωτάς εμένα, προσωπικά. Αλλά και οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει χαμηλότερη πιθανότητα εμφάνισης προεκλαμψίας, οι έγκυες εμφανίζουν καλύτερες εξετάσεις αίματος ενώ δεν φαίνεται να σχετίζεται ο χαμηλός σίδηρος, που παρατηρείται αυτή την περίοδο, με την χορτοφαγία. Αυτό αναφέρθηκε και νωρίτερα, αλλά αξίζει να σημειωθεί και στην περίπτωση της εγκυμοσύνης. Οπότε στην περίπτωση ανάγκης για χρήση συμπληρωμάτων, δεν μπορούμε να στοχοποιήσουμε κάποια συγκεκριμένη διατροφή για το χαμηλό σίδηρο.
Α. Εσύ τί έτρωγες στην εγκυμοσύνη σου; Θυμάσαι;
Σ. Ότι έτρωγα και πριν την εγκυμοσύνη. Δεν άλλαξε κάτι στη διατροφή μου, εκτός από το πρώτο τρίμηνο που έχουμε τις ναυτίες, είχα κι εγώ, όπως οι περισσότερες εγκυμονούσες. Εκεί δεν είχα πολλές επιλογές γιατί δεν μπορούσα να φάω πολλά. Τους υπόλοιπους μήνες τους πέρασα υπέροχα, τρώγοντας ότι ακριβώς και πριν. Φροντίζοντας να πλένω λίγο καλύτερα τα λαχανικά, ενδεχομένως. Κάτι που θα πρόσεχε η οποιαδήποτε έγκυος.
Α. Τι θα έλεγες σε αυτούς που επικρίνουν αυτή τη στάση; Δηλαδή θα πει κάποιος: “Καλά να το κάνεις εσύ που είσαι ενήλικας, αλλά το παιδί δεν το έχει επιλέξει.”.
Σ. Εγώ θα προτείνω αυτό που νομίζω ότι είναι καλύτερο για την υγεία του παιδιού μου. Κάτι το οποίο θα έκανε και ο κάθε γονιός. Οπότε, εφόσον έχω την ευθύνη για τη διατροφή του, μπορώ να κρίνω ότι είναι υγιές για εκείνο και θα αυξήσει τη μακροβιότητά του. Αυτό πιστεύω και αυτό ακολουθώ.
Α. Αν, ας πούμε, γυρίσει το παιδί σου και σου πει: “Μαμά στο σχολείο μας δώσανε κρέας και έφαγα.”,θα του εξηγήσεις πως το κρέας κάνει κακό, παραδείγματος χάριν; Πως δεν είναι μία υγιεινή επιλογή;
Σ. Πολλές φορές, τα παιδιά που πάνε σχολείο έχουν, ήδη, τριφτεί σε αυτό. Μέσα από την οικογένεια, έχουν δει ποιες είναι οι επιλογές και, συνήθως, όταν τα παιδιά αυτά πάνε σχολείο, ξέρουν και λένε πως αυτό δεν το τρώνε, μπορούν να έχουν την επιλογή. Άλλες φορές, όταν είναι κάτι στο τραπέζι μπορούν να το επιλέξουν, εάν δεν είναι ο γονιός εκεί, εάν αυτό εννοείς. Εντάξει, αυτό δεν είναι κατακριτέο, κατά τη γνώμη μου. Το παιδί είναι ελεύθερο να δοκιμάσει ότι θέλει. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς στο σπίτι, τι έχουμε στο ψυγείο και στα ντουλάπια μας. Αυτά θα κρίνουν το μέλλον του παιδιού, όχι η μία φορά που θα φάει κάτι εκτός οικίας. Εννοείται πως όταν πάμε κάπου έχουμε φαγητό μαζί μας που να μπορεί να φάει το παιδί. Σίγουρα, δεν μπορούμε να του απαγορεύσουμε, αυτό δεν είναι καλό για την ψυχική του υγεία. Αυτή είναι η δική μου γνώμη, κάποιος άλλος μπορεί να είναι πιο αυστηρός ή λιγότερο αυστηρός. Εγώ ακολουθώ αυτή την πολιτική.
Α. Θέλω να σε ρωτήσω, επίσης, για την άνθιση του βιγκανισμού. Υπάρχουν τα hashtags: #vegan, #veganlifestyle, #veganism, #vegandiet που βλέπουμε στα social media. Θεωρώ πως το internet είναι ένας τεράστιος χώρος στον οποίο μπορείς να πάρεις πληροφορία από παντού και να μην τη φιλτράρεις σωστά με αποτέλεσμα να μην πράξεις ορθά, να κάνεις κάποια υπερβολή, κάποιο λάθος, να γίνεις εμμονικός με κάτι. (Σ. Αυτό το βλέπω πολύ συχνά.) Νομίζω πως δεν υπάρχει παιδεία σε αυτό το κομμάτι οπότε νέα άτομα ακολουθούν κάποιες φιλοσοφίες, μία κουλτούρα, έναν τρόπο ζωής ο οποίος είναι τάση για αυτούς. Δεν το εσωτερικεύουν με το σωστό τρόπο, το κάνουν σαν μόδα και μετά τα παρατάνε. Αυτό μπορεί να τους βλάψει. Είναι κάτι που το βλέπω και με τον βιγκανισμό. Γνωρίζω κοπέλες που ακολουθούν τον vegan τρόπο ζωής αλλά είναι μία εκδήλωση διατροφικής διαταραχής που έχουν.
Σ. Υπάρχει όρος για αυτό, ονομάζεται ορθορεξία. Το βλέπω πολύ συχνά. Ισχύει. Πολλές φορές, για να καλύψουν μία διατροφική διαταραχή, ακολουθούν ένα vegan τρόπο ζωής. Η ορθορεξία είναι η κύρια εκδήλωση της. Συχνά, στο γραφείο έχω τέτοια περιστατικά τα οποία είναι εμμονικά με τη διατροφή, με τις ποσότητες κυρίως αλλά και με την ποιότητα των τροφίμων. Δεν έγινε και τίποτα αν φάμε και μία τηγανητή πατάτα, έτσι; Αναφέρομαι σε ένα υγιή άνθρωπο. Σε έναν άνθρωπο με διατροφική διαταραχή μπορεί να έχει κακό αντίκτυπο και να έχει μεγάλη ψυχική φθορά. Οπότε, εκεί χρειάζεται ένας ειδικός τόσο στις διατροφικές διαταραχές αλλά και στη vegan διατροφή.
Α. Οι επιλογές απέναντι στην τροφή σου δείχνει και τη στάση σου σε πολλά πράγματα.
Σ. Ναι, βέβαια.
Α. Αν κάποιος, λοιπόν, αποφασίσει να κόψει τα ζωικά και να τρέφεται εξ ολοκλήρου με φυτικές τροφές, πόσο εύκολο είναι να το κάνει άμεσα; Μήπως χρειάζεται ένα χρόνο προσαρμογής; Μπορεί να ξεκινήσει αύριο;
Σ. Κάθε φορά εξατομικεύεται. Εξαρτάται από τις ανάγκες και την ευελιξία του καθενός. Κάποιος θα πει πως κόβει όλα τα ζωικά, εκτός από τα αβγά και αυτά θα τα απομακρύνει σταδιακά. Κάποιος άλλος θα αποφασίσει να τρώει μόνο μία φορά την εβδομάδα κρέας για αρχή. Ή άλλος μπορεί να είναι πιο ανοιχτός και να θελήσει να τα κόψει όλα τα ζωικά κατευθείαν. Το κάθε άτομο αντιλαμβάνεται διαφορετικά τη διατροφή του, πόση δύναμη έχει ή πόσο πεπεισμένο είναι στο να κάνει τη μετάβαση αυτή.
Α. Θα ήθελα να μας πεις ένα μύθο για το vegan τρόπο ζωής και μία αλήθεια.
Σ. Ένα μύθο; Οι vegans δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε σίδηρο, σε πρωτεΐνη, γενικά σε θρεπτικά συστατικά. Είναι κάτι που ακούγεται. Και η αλήθεια είναι ότι μπορούν!
Α. Σοφία ευχαριστούμε πάρα πολύ που σε είχαμε μαζί μας. Εύχομαι όλο και περισσότερος κόσμος να υιοθετεί αυτόν τον τρόπο ζωής γιατί είναι όντως για το καλύτερο. Να είσαι καλά σε ότι κάνεις!
Σ. Να είσαι καλά Άννα. Ευχαριστώ πολύ για το βήμα.
Α. Και τώρα που ανέφερες τα burgers…θα πάω να χτυπήσω ένα! Ένα vegan burger, να το απολαύσω!