Μην Αναθρέφεις Έναν Picky Eater
Picky eating είναι όταν τα παιδιά, συνήθως προσχολικής και πρώιμης σχολικής ηλικίας γίνονται επιλεκτικά με το φαγητό τους ή τρώνε ελάχιστα. Πάντα σύμφωνα με τους γονείς.
Πολλές φορές, βέβαια, συμβαίνει οι γονείς να υπερβάλουν και να μεγενθύνουν ένα πρόβλημα με αποτέλεσμα να γίνεται πραγματικά μεγάλο, ως αποτέλεσμα της αντίδρασης του νηπίου.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...
Όλα ξεκινούν από τους γονείς, ναι το ξέρουμε, αλλά μην το πάρεις και κατάκαρδα, καθώς όσοι είμαστε γονείς γνωρίζουμε τις δυσκολίες και φυσικά κανένας δεν θέλει να κάνει κακό στο παιδί του, πασχίζουμε όλοι για το καλύτερο και αυτή είναι μια πολύ δύσκολη δουλειά, συμφωνούμε; ναι. Άρα για να διαβάζεις αυτό το άρθρο, μάλλον ενδιαφέρεσαι για το παιδί σου, και μόνο αυτό αρκεί!
Ένα παιδί γινεται επιλεκτικό για πάρα πολλούς λόγους και κάθε φορά η εξατομίκευση είναι το κλειδί. Οι γονείς που έρχονται στο γραφείο μου εξηγούν πως έχουν δοκιμάσει τα πάντα, πως το παιδί τους, κάνει ότι θέλει ή πως όταν έρχεται η ώρα για το φαγητό, η κουζίνα μετατρέπεται σε πεδίο μάχης.
Διάβαζα λοιπόν, ένα βιβλίο για τις μάχες που χρειάζεται να μετράμε πριν τις δώσουμε, για εκείνες που δεν πειράζει κι αν τις παραβλέψουμε και για κάτι άλλες που σίγουρα πρέπει να δώσουμε και να βγούμε νικητές! Όπως δεν θα άφηνες ποτέ το παιδί σου να βάλει τα δάχτυλά σου σε μια πρίζα ακόμα κι αν έκανε tantrum για δύο ώρες. Έτσι, υπάρχουν κάποιες μάχες που πρέπει να κερδηθούν, από την αρχή.
Παρακάτω θα αναλύσουμε 3 βασικούς λόγους που το νήπιο καταλήγει να τρώει πολύ λίγο ή ελάχιστες τροφές.
- Οθόνες
- Γάλα
- Εναλλακτικές
Παιδικό για 5 λεπτά, μόνο
Τί κακό έχει να βλέπει το παιδί μου ωραία ωραία το παιδικό ή ένα εκπαιδευτικό ντοκιμαντερ και εγώ να ταίζω μπρόκολα; Στην τελική, θέλουμε να τρώει υγιεινά, έτσι δεν είναι;
Η έκθεση σε οθόνη, κατ’ αρχήν, προκαλεί εξάρτηση και θα έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να μην τρώει αν δεν έχει μπροστά του μια οθόνη.
Επιπλέον, παρότι δεν είναι εμφανές, τα παιδιά που τρώνε με το παιδικό “αγκαζέ”, φαίνεται να είναι πιο επιλεκτικά και να τρώνε λιγότερες τροφές καθότι, η προσοχή τους μεταβιβάζεται κάπου αλλού και όχι στο πόσο και τί θα φάνε. Ταυτόχρονα, η έκθεση σε οθόνη, πέραν από τα άλλα μειονεκτήματα, έχει ενοχοποιηθεί και για παχυσαρκία.
Τέλος, με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά χάνουν την εξαιρετική εμπειρία του να τρώμε μαζί στο τραπέζι, να λέμε τα νέα μας, να μαθαίνουμε ο ένας με τον άλλο, αν έχει βάλει πολύ λεμόνι η μαμά στο φαγητό κλπ. Και στην τελική, πόσο βλέπουμε ο ένας τον άλλο μέσα στη μέρα; Δεν αξίζει να ειδωθούμε έστω 20 λεπτά;
Μαμά γάλα (πριν πει καλημέρα)
Πολλοί γονείς στην απελπισία τους δίνουν στο παιδί γάλα, φόρμουλα ή κάτι υγρό για να πάρει περισσότερες θερμίδες σε ένα γεύμα.
Κι όμως, η αλήθεια είναι ότι αυτό καλό είναι να μετριαστεί.
Αρχικά, το πάρα πολύ γάλα είναι ικανό να δεσμεύσει τον πολύτιμο σίδηρο που έχουν οι, ήδη, ελάχιστες τροφές που μπορεί να τρώει το παιδί, οδηγώντας το σε αναιμία.
Το περισσότερο που μπορεί ένα παιδί να καταναλώσει δεν πρέπει να ξεπερνά τα 400ml.
Τα παιδιά που μόλις ξυπνούν και πίνουν ένα μπουκάλι γάλα, συνήθως δεν πεινούν για γεύμα και αυτό είναι λογικό, γιατί το στομάχι γεμίζει με το υγρό και έτσι καταλήγουν να παραλείπουν ένα πολύτιμο γεύμα.
Στο τέλος, επειδή είναι πολύ πιο εύκολο να πίνεις αντί να μασάς, συνηθίζουν να “πίνουν” το φαγητό τους, όπως για παράδειγμα να προτιμούν χυμούς αντί για φρούτο.
Αυτό είναι αρνητικό γιατί στα υγρά τρόφιμα (χυμοί) περιέχονται περισσότερα ελεύθερα σάκχαρα και λιγότερες φυτικές ίνες και αυτό τα καθιστά λιγότερο υγιεινά.
Να φάει έστω κάτι
Και για το τέλος, άφησα το καλύτερο, τις εναλλακτικές.
Θα θυμάστε, βέβαια, τη γιαγιά σας να σας καλοπιάνει όταν είχε φακές (ή μπάμιες) λεγοντάς σας, δεν πειράζει θα σου κάνω μια τηγανιά πατάτες. Φυσικά, το λέω χαριτολογώντας, όμως πολύ συχνά πέφτουμε στην παγίδα να προσφέρουμε κάτι άλλο όταν τα παιδιά κάνουν ένα καπρίτσιο απέναντι σε ένα… δύσκολο φαγητό.
Το κόλπο εδώ είναι να προσφέρουμε πάντα κάτι στο τραπέζι που να τους αρέσει και να έχουν την επιλογή να φάνε μόνο αυτό αν δεν θέλουν κάτι άλλο. Σημασία έχει η έκθεση στην τροφή και όχι αν τελικά θα καταναλωθεί ή όχι. Οσο πιο συχνά εκθέτουμε τα παιδιά μας σε υγιεινά τρόφιμα, τόσο πιο πιθανό είναι να τα καταναλώσουν στο μέλλον.
Η δουλειά του φροντιστή θα πρέπει να τελειώνει όταν έχει μαγειρέψει μια υγιεινή τροφή για το παιδί του.
Μην ξεχνάμε οτι εμείς οδηγούμε το καράβι και εμείς επιλέγουμε τι θα προσφέρουμε, που και πότε.
Τα παιδιά ας έχουν την επιλογή για το αν θα φάνε και το πόσο θα φάνε.
Μπορούμε να πούμε τη μαγική φράση “ μπορείς να το φάς όταν θα είσαι έτοιμος”.
Έτσι, διδάσκουμε στα παιδιά μας ότι μπορούν να είναι ελεύθερα να επιλέξουν ότι εμείς έχουμε βάλει στο τραπέζι.
από τη Σοφία Κανέλλου, Διαιτολόγος- Διατροφολόγος MSc
Διατροφικά tips για τις καλοκαιρινές διακοπές
Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι προ των πυλών και οι περισσότεροι θα αναζητήσουμε την ξεκούραση, τη διασκέδαση και τις συγκεντρώσεις με φίλους και οικογένεια. Οι ζεστές ημέρες, κυρίως, του
Αυγούστου φέρνουν μπάνια στη θάλασσα, πεζοπορίες, κάμπινγκ και βραδινές συναθροίσεις σε ταβέρνες και σπίτια. Είτε μαγειρεύουμε για όλη την παρέα, είτε ετοιμάζουμε τα ψυγειάκια μας για την παραλία, καλό είναι να φροντίζουμε τα γεύματα μας να είναι εύκολα, θρεπτικά και ασφαλή.
Εάν σκοπεύουμε να έχουμε μαζί μας γεύματα που θα παραμείνουν εκτός ψυγείου για αρκετές ώρες, επιλέγουμε τρόφιμα που δεν μαραίνονται, δεν λιώνουν ή δεν αλλοιώνονται εύκολα από τις υψηλές θερμοκρασίες. Καλές επιλογές είναι τα φρέσκα σφιχτά λαχανικά (ωμά ή μαγειρεμένα), τα ψιλοκομμένα φρούτα ή τα αποξηραμένα, οι ξηροί καρποί, οι σαλάτες ζυμαρικών, τα φασόλια και τα παξιμάδια ολικής άλεσης!
Επίσης, εάν ακολουθούμε μία διατροφή που δεν περιέχει ζωικά προϊόντα καλό είναι να είμαστε προετοιμασμένοι έχοντας στις αποσκευές μας ένα ωραίο καρποβούτυρο, σπιτικά μπισκότα ή/και μπάρες δημητριακών.
Ακολουθούν μερικές πρόσθετα tips για να μπορούμε να οργανωθούμε και να έχουμε μαζί μας ένα ολοκληρωμένο γεύμα εύκολο στη μεταφορά:
-
Σίγουρα, οι φυτικές πρωτεΐνες, σε αντίθεση με τις ζωικές, αντέχουν στη ζέστη για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Υλικά όπως τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, το τόφου σε βάζο, οι σπόροι είναι εύκολο να αναμειχθούν σε σαλάτες ή γεύματα με δημητριακά.
-
Μπορούμε να φτιάξουμε ένα σάντουιτς ή wrap με όσπρια και λαχανικά που έχουμε στην κουζίνα μας ή να δοκιμάσουμε μία από αυτές τις ιδέες:
…και να τα συνδυάσουμε με ένα dip φιλικό προς τη θερμότητα, όπως σάλσα φρέσκα, πέστο, χούμους ή μπαμπά γκανούς!
-
Μπορούμε, επίσης, να έχουμε μεριμνήσει και ετοιμάσει πίτες ή μάφινς με διαφορετικά άλευρα και λαχανικά. Κάποιες ωραίες ιδέες είναι η φαρινάτα που μπορεί να εμπλουτιστεί με διαφορετικά λαχανικά, μπαχαρικά και μυρωδικά. Επιπλέον, τα “αλμυρά” μάφινς είναι γεμάτα με απαραίτητα ιχνοστοιχεία και καροτενοειδή ή τα μεσογειακά μάφινς με λιαστή ντομάτα και ελιές.
-
Τα φρούτα και τα λαχανικά που θα επιλέξουμε, καλό είναι, να είναι σχετικά άγουρα ώστε να κρατήσουν περισσότερο διάστημα. Αν έχουμε ετοιμάσει μία φρουτοσαλάτα για να πάρουμε μαζί μας, μπορούμε να προσθέσουμε λίγες σταγόνες lime ή λεμονιού για να μην καφετίσουν ή να επιλέξουμε μικρά φρούτα που δεν χρειάζονται τεμαχισμό. Τους καλοκαιρινούς μήνες, τα βερίκοκα, τα σταφύλια, τα κεράσια, τα κορόμηλα όλων των ειδών και τα σύκα είναι εξαιρετικές επιλογές!
…αν και οι φρέσκες επιλογές θα μας βοηθήσουν να ενυδατωθούμε καλύτερα, η προσθήκη αποξηραμένων φρούτων χωρίς ζάχαρη είναι μία πολύ καλή εναλλακτική ώστε να μην μας λείψουν οι φυτικές ίνες, τα ιχνοστοιχεία και τα φυτοχημικά των φρούτων μας.
-
Αν οι διακοπές μας περιλαμβάνουν μεγάλη δαπάνη ενέργειας, τα μπισκότα μας και οι μπάρες είναι μία πρώτης τάξεως επιλογή για να μας τροφοδοτήσουν με ενέργεια! Μπορούμε να αποφύγουμε τη ζάχαρη, τα οξειδωμένα ή κορεσμένα έλαια και τα ραφιναρισμένα άλευρα φτιάχνοντας τις δικές μας σπιτικές παρασκευές.
Κάποιες προτάσεις μας είναι:
-
Μην ξεχνάτε την ενυδάτωση! Το καλοκαίρι τείνουμε να αφυδατωνόμαστε πιο εύκολα λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας. Το μπάνιο στη θάλασσα, αν και υπάρχει επαφή με το υγρό στοιχείο, καθώς και η παραμονή στον ήλιο προκαλούν μεγαλύτερη εφίδρωση άρα είναι σημαντικό να κρατάμε τον οργανισμό μας καλά ενυδατωμένο. Εκτός από το νερό και τα φρέσκα τρόφιμα, που είναι τα πιο βασικά, μπορούμε να φτιάξουμε και ένα ρόφημα ηλεκτρολυτών ή ένα smoothie.
-
Παραλείποντας τη μεταφορά ατομικών ροφημάτων και συσκευασιών με ποτά, θα μειώσουμε τη βάρος μεταφοράς ενώ θα ελαχιστοποιήσουμε και τα απόβλητα. Επίσης, μπορεί ο καθένας να έχει το δικό του ατομικό κύπελλο ή μπουκάλι.
Τέλος, καλό είναι να αναφερθούμε και στην ασφάλεια τροφίμων.
Οι περιπτώσεις τροφιμογενών νοσημάτων τείνουν να αυξάνονται το καλοκαίρι. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι. Ο ένας είναι ότι τα επιβλαβή βακτήρια ευδοκιμούν σε ζεστές και υγρές θερμοκρασίες. Η επικίνδυνη ζώνη είναι μεταξύ 4-60°C, όπου εκεί τα βακτήρια μπορούν να διπλασιαστούν σε αριθμό μέσα σε 20 λεπτά και ακόμη πιο γρήγορα μεταξύ 32-38°C. Ένας άλλος πιθανός κίνδυνος για την ασφάλεια είναι η προετοιμασία και το σερβίρισμα των γευμάτων σε εξωτερικούς χώρους με άπλυτα χέρια ή σε μολυσμένες επιφάνειες. Το πλύσιμο των χεριών είναι απαραίτητο πριν και μετά το γεύμα μας για να μειώσουμε τον κίνδυνο. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασφάλειας και Επιθεώρησης Τροφίμων του USDA, πετάμε τα ευπαθή τρόφιμα (τρόφιμα με πολύ υγρασία ή ζωικά παράγωγα) που έχουν μείνει σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερες από δύο ώρες (μία ώρα εάν η θερμοκρασία είναι μεγαλύτερη από 32°C).
Τέλος, γνωρίζουμε πως η καρύκευση των πιάτων μας με βότανα και μπαχαρικά μπορούν να προσφέρουν μία αντιμικροβιακή προστασία λόγω του πολυφαινολικού τους φορτίου. Το σκόρδο, το κρεμμύδι, η ρίγανη, το θυμάρι, η κανέλα, το εστραγκόν, το δεντρολίβανο και το γαρίφαλο έχει αποδειχθεί (σε μικρό βαθμό) ότι εμποδίζουν την ανάπτυξη, ακόμη και σκοτώνουν ορισμένα βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων των στελεχών του E. coli, της σαλμονέλας και του στρεπτόκοκκου.
Εν κατακλείδι, εάν επιθυμούμε να μειώσουμε το κόστος των διακοπών μας, να έχουμε μία καλή θρέψη, να μειώσουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα και να διασφαλίσουμε την υγεία όλης της οικογένειας, μπορούμε να διαθέσουμε λίγες ώρες στο σωστό σχεδιασμό και την οργάνωση των προμηθειών μας. Να φτιάξουμε μία λίστα με τα τρόφιμα που θα χρειαστούμε και, ίσως, δεν βρούμε στον προορισμό μας. Να σκεφτούμε εάν κάποια σκεύη είναι απαραίτητα για να πετύχουμε τους σκοπούς μας και να δούμε ποια σνακ και έτοιμα γεύματα θα εξυπηρετήσουν καλύτερα τη καθημερινότητα μας εκεί.
Οι διακοπές είναι η καλύτερη ευκαιρία για να ξεκινήσουμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας, είναι πιο εύκολο να ακούσουμε τις ανάγκες μας και πιο πιθανό να χτίσουμε καλές διατροφικές βάσεις και στόχους για το επόμενο διάστημα.
Επιμέλεια: Ζώταλη Αναστασία, διαιτολόγος - διατροφολόγος, επιστημονικός συνεργάτης Εργαστηρίου Συνειδητής Διατροφής
